Według dostępnych danych, w wyniku awarii w elektrowni jądrowej w Czarnobylu 26 kwietnia 1986 roku, do atmosfery przedostało się około 5300 PBq radionuklidów, w tym 1760 PBq 131I i 85 PBq 137Cs. Skutkiem tego była powstanie chmury radioaktywnej, która szybko rozprzestrzeniła się nad Europę. Skala skażenia była różna w poszczególnych krajach. Największe dawki promieniowania otrzymali „likwidatorzy”, czyli osoby zaangażowane w akcję usuwania skutków awarii. Średnia roczna dawka promieniowania dla całego ciała w pierwszym roku po awarii była największa w Bułgarii, Austrii i Grecji, natomiast najniższa w Portugalii i Hiszpanii. W Polsce efektywny równoważnik dawki promieniowania wyniósł średnio 932 µSv.
Podsumowanie:
- Przemieszczenie chmury radioaktywnej z Czarnobyla miało poważne konsekwencje dla Europy.
- Różnice w skali skażenia były widoczne w różnych krajach.
- Największe dawki promieniowania otrzymali „likwidatorzy”.
- Średnia roczna dawka promieniowania w Polsce wyniosła 932 µSv.
- Awaria w Czarnobylu przyczyniła się do wzrostu świadomości dotyczącej bezpieczeństwa jądrowego.
Przebieg katastrofy w Czarnobylu
Katastrofa w elektrowni jądrowej w Czarnobylu nastąpiła 26 kwietnia 1986 roku w wyniku serii eksplozji w reaktorze numer 4. Reaktory typu RBMK-1000, używane w radzieckich elektrowniach, miały niestabilność przy pracy z małą mocą. W czasie eksperymentu, mającego na celu zwiększenie bezpieczeństwa, doszło do utraty stabilności reaktora, a częściowo wyłączone systemy awaryjne nie zadziałały. Spowodowało to wzrost mocy reaktora, który wymknął się spod kontroli, prowadząc do dwóch eksplozji. Wkrótce po katastrofie, pierwsze komunikaty ostrzegające mieszkańców o sytuacji, nastąpiły z opóźnieniem. Dopiero po kilkudziesięciu godzinach ogłoszono strefy ewakuacji i podjęto działania w celu usunięcia skutków awarii.
Skutki chmury radioaktywnej dla Polski
W wyniku przemieszczenia chmury radioaktywnej z Czarnobyla, Polska została dotknięta skażeniem promieniotwórczym. W kwietniu 1986 roku, pożary lasów w rejonie Czarnobyla spowodowały niewielki wzrost radioaktywności w strefie rozprzestrzeniania się ognia. W Polsce zauważono gwałtowny wzrost skażenia powietrza, jednak sytuacja radiacyjna pozostawała w granicach normy. Państwowa Agencja Atomistyki podkreślała, że nie było zagrożenia dla zdrowia i życia ludności. Dawki promieniowania w Polsce były znacznie niższe od dopuszczalnych norm. Jednocześnie meteorolodzy informowali, że od kilkunastu dni nad Polską wieją północne wiatry, które uniemożliwiały dotarcie radioaktywnej chmury do kraju.
Wniosek
Przemieszczenie chmury radioaktywnej z Czarnobyla w 1986 roku miało poważne skutki dla Europy. Choć Polska również została dotknięta skażeniem promieniotwórczym, sytuacja radiacyjna pozostawała w normie, a dawki promieniowania były znacznie niższe od dopuszczalnych norm. Wpływ chmury radioaktywnej na środowisko i zdrowie ludzi był widoczny głównie w rejonach bezpośrednio dotkniętych skażeniem. Mimo że katastrofa w Czarnobylu była jedną z największych w historii, nauka z tego wydarzenia pozwoliła na wzmocnienie bezpieczeństwa jądrowego i podejmowanie skutecznych działań zaradczych w przypadku awarii elektrowni jądrowej.